دعاوی اثبات مالکیت 

اشخاص نسبت به اموال , علاقه های ذیل را دارند :

حق مالکیت

حق انتفاع

حق ارتفاق

در برخی از موارد در خصوص مالکیت ممکن است  در میان اشخاص , اختلاف حاصل شود . در این صورت مدعی می تواند در مرجع صالح برای اثبات مالکیت خود , طرح دعوا نماید .

دعوای اثبات مالکیت با سند عادی  

دعوای اثبات مالکیت  با سند عادی , زمانی در مرجع صالح اقامه می شود که در خصوص مالکیت اختلاف حاصل شود و ملک دارای سند رسمی نباشد  در نتیجه اگر خواهان در خصوص ملکی که دارای سند رسمی می باشد در دادگاه اقامه دعوا نماید , محکمه قرار عدم استماع دعوا صادر می نماید .

اثبات مالکیت ورثه 

وراث متوفی تا قبل از تقسیم ماترک می توانند  نسبت به مالکیت در مرجع صالح طرح دعوا نمایند زیرا مالکیت آنان تا قبل از تقسیم متزلزل می باشد . خواهان این دعوا ورثه متوفی می باشند که شامل , اشخاصی که به موجب رابطه نسبی و سببی  ازمتوفی  ارث می برند و  افرادی که در وصیت نامه, نام آنان ذکر شده است می شود .

اثبات مالکیت عرصه و اعیان 

منظور از عرصه ,زمینی  است که ساختمان بر روی آن ساخته شده است و منظور از اعیان , ساختمانی است که بر روی زمین احداث شده است . اگر شخصی مدعی مالکیت هریک از عرصه و اعیان باشد , می تواند در مرجع صالح , طرح دعوا نماید .

اثبات مالکیت حق ارتفاق 

حق ارتفاق , حقی است که شخص در ملک دیگری دارد .در صورتی که فی مابین صاحب حق ارتفاق و مالک اختلاف رخ دهد , مدعی می تواند در مرجع صالح طرح دعوا نماید .

اثبات مالکیت حق انتفاع 

حق انتفاع , حقی است که به موجب آن شخص می تواند از عین مال که متعلق به دیگری است یا مالک خاص ندارد , استفاده کند . صاحب حق انتفاع , خواهان  محسوب می شود و می بایست ادعای خود را در دادگاه ثابت نماید .

ادله اثبات دعوای اثبات مالکیت

مهم ترین ادله اثبات مالکیت , اماره تصرف می باشد که براساس آن , تصرف به عنوان مالکیت , دلیل مالکیت است , مگر اینکه خلاف آن ثابت شود , همچنین خواهان می تواند برای اثبات مالکیت خود به ادله دیگری همچون شهادت شهود ,اقرار , تحقیق محلی و معاینه محلی استناد نماید .

نحوه طرح دعوای اثبات مالکیت 

خواهان  که مدعی مالکیت می باشد به طرفیت  خوانده, در دادگاه محل وقوع مال طرح دعوا می نماید . از آنجا که دعوای اثبات مالکیت یک دعوای مالی می باشد ,هزینه دادرسی آن براساس قیمت منطقه ای ملک , محاسبه می شود .

طرح دعوای خلع ید و اثبات مالکیت به صورت توامان 

در خصوص املاک با سند عادی , خواهان می بایست ابتدا دعوای اثبات مالکیت را دادگاه مطرح نماید و یا دادخواست خلع ید و اثبات مالکیت را به صورت توامان مطرح نماید .

نحوه اجرای رای 

حکم دعوای اثبات مالکیت جنبه اعلامی داشته و نیاز به صدور اجراییه ندارد , پس از قطعیت حکم محکوم له می تواند به عنوان مالک ملک از حق قانونی خود استفاده نماید .