دعوای تایید اخذ به شفعه :
زمانی که یک ملک میان دونفر مشترک باشد و یکی از آنان ملک خود را به دیگری بفروشد , شریک دیگر می تواند با پرداخت ثمن به خریدار , سهم خریدای شده را به تملک خود در آورد و اقدام به اخذ شفعه نماید .
شرایط اخذ به شفعه :
اخذ به شفعه را شریک در خصوص مال غیرمنقولی که قابل تقسیم می باشد می تواند اعمال نماید به شرط آن که شریک به وسیله قرارداد بیع قصد انتقال سهم خود را داشته باشد .
اعمال اخذ به شفعه فوری می باشد , البته اگر شفیع عدم آگاهی و فوری بودن را در دادگاه ثابت نماید , مانع سقوط حق شفعه می باشد .
آثار اجرای اخذ به شفعه :
با اعمال اخذ به شفعه توسط شریک , تمام معاملاتی که قبل و بعد از بیع انجام گرفته است , باطل می گردد و عین و منافع مبیع به تملک خریدار در می آید .
بررسی اعمال اخذ به شفعه در خصوص حق کسب و پیشه :
اخذ به شفعه را در صورتی می توان اعمال کرد که ملک به وسیله بیع به دیگری منتقل گردد و از آن جا که حق کسب و پیشه به وسیله بیع قابل انتقال نمی باشد , شریک به وسیله اخذ به شفعه نمی تواند آن را به تملک خود در آورد .
بررسی اعمال اخذ به شفعه در خصوص وقف :
در صورتی که حصه یکی از دو شریک وقف باشد و شریکی که سهم او ملک باشد قصد فروش سهم خود را داشته باشد , موقوف علیهم حق اعمال اخذ به شفعه را ندارد اما در مواردی که قانون اجازه فروش مال موقوفه را صادر نموده است , متولی یا موقوف علیهم قصد فروش مال موقوفه را داشته باشد , شریک دیگر می تواند اخذ به شفعه نماید .
انتقال اخذ به شفعه به وراث :
بعد از فوت مالک , حق اعمال اخذ به شفعه به وراث او منتقل می گردد , وراث می بایست بالاتفاق نسبت به اخذ به شفعه اقدام نمایند و یا نسبت به سقوط آن اقدام نمایند .
بررسی اعمال حق حبس در اخذ به شفعه :
شفیع نمی تواند به بهانه عدم تحویل ملک از پرداخت ثمن به خریدار خودداری نماید و از حق حبس استفاده نماید .
موارد سقوط حق شفعه :
شرکا می توانند ضمن قرارداد , حق شفعه را اسقاط نمایند . در این صورت در زمان فروش مال توسط یکی از شرکاء , شریک دیگر نمی تواند اخذ به شفعه نماید . گاهی بدون آنکه ضمن قرارداد در خصوص اسقاط حق شفعه فی مابین طرفین توافق حاصل شود , امکان اخذ به شفعه وجود ندارد . از جمله این موارد می توان به تاخیر در اجرای حق , ناتوانی در پرداخت ثمن و تلف کل مبیع قبل از اخذ به شفعه اشاره کرد .
نحوه طرح دعوای اخذ به شفعه :
در صورت طرح دعوا در دادگاه , خواهان می بایست دادخواست خود را به طرفیت خریدار و فروشنده به دادگاه محل وقوع مال تقدیم نماید .
نحوه اجرای حکم :
خواهان با پرداخت ثمن معامله , تملک خود را به شریک دیگر اطلاع می دهد . پس از تایید اخذ به شفعه و صدور حکم قطعی , هیچ اعتراضی پذیرفته نمی شود .
- ۰۰/۰۷/۳۰